Gurt, lamówka, zaszewka, zakładka i pętelka. Jeszcze dwa lata temu i dla mnie była to czarna magia! Stawiając pierwsze kroki u polskich krawców brakowało mi informacji w pigułce, które by mi ułatwiły cały proces zamawiania i szycia. Wbrew pozorom obstalowanie spodni to nie jest taka banalna sprawa. Zdanie się tylko na krawca czasem jest ryzykowne i może pozostawić duży niedosyt. Mam nadzieję, że poradnik stanowić będzie dobry drogowskaz dla osób zainteresowanych uszyciem spodni na miarę

Szycie spodni. 10 etapów

Niewielu mężczyzn szyje dziś na miarę, może więc zastanawiasz się, jak to dokładnie wygląda. Otóż proces realizacji zamówienia można podzielić na 10 etapów:

1. Wybór krawca
2. Wybór materiału
3. Wybór fasonu i dodatków
4. Zebranie miary
5. Skrojenie materiału
6. Uszycie spodni
7. Przymiarka
8. Dopasowanie do sylwetki
9. Wykończenie detali
10. Odbiór gotowych spodni

Z punktu widzenia klienta trudno rozsądzić, który z nich jest najważniejszy. Stawiam każdy z nich na równej pozycji, bo tylko wybranie porządnej tkaniny, skrojenie spodni do sylwetki noszącego, świetne uszycie, idealne dopasowanie i wysmakowane, ręczne wykończenie dadzą pełną satysfakcję ze spodni miarowych. Z perspektywy krawca nieuwzględnienie w kroju budowy ciała klienta, wad postawy czy asymetrii powoduje błędy, które bardzo ciężko potem poprawić.

Wybieramy materiał

Tworzenie klasycznej garderoby lepiej zacząć od tkanin o średniej lub wysokiej gramaturze (300-400 g) i skrętności nie wyższej od Super 110’s. Szlachetniejsze i delikatniejsze wełny docenimy, kiedy dopracujemy wraz z krawcem swój wymarzony krój, a w naszej szafie będą wisiały spodnie na każdy dzień tygodnia. Wełna wysokoskrętna Super 120’s – 200’s jest bardzo delikatna i podatna na uszkodzenia. Im wyższa skrętność, tym tkanina jest delikatniejsza. Spodnie uszyte z takiej tkaniny po dniu użytkowania wymagają kilkudniowego odpoczynku, a nie każdy ma kilkanaście par spodni miarowych w swojej szafie.

Wyjątkiem są spodnie na lato, gdzie należy zwrócić uwagę na odpowiedni splot (otwarty). Tutaj niska gramatura jest zaletą, ale spodnie mają zastosowanie w zasadzie jedynie przez 3-4 miesiące w roku.

Materiał na spodnie wybieramy w zależności od pory roku. Na pierwsze jesienno-zimowe spodnie proponuję gładką, szarą lub granatową flanelę albo gabardynę w gramaturze 350-400 g. Najbardziej sportowy będzie sztruks. Należy przy tym uważać, aby spodnie nie sprawiały wrażenia sieroty od marynarki garniturowej. Na wiosenno-letnie najlepsza będzie jasna bawełna lub jasny tropik (wełna czesankowa o splocie otwartym, tzw. tropik). Można także rozważyć len, ale ten będzie się niemiłosiernie gniótł i w miarówce jest raczej materiałem dla zaawansowanych.

Wybieramy fason

1. Stan spodni – stan określa, jak spodnie są położone względem linii talii a linii bioder. Spodnie z wysokim stanem, kończącym się nad pępkiem, powinny być noszone tylko razem z marynarką. Spodnie ze średnim stanem kończą się pod pępkiem, a spodnie z niskim stanem są osadzone na biodrach.
2. Krój spodni – spodnie przylegające, spodnie obcisłe, spodnie luźne, spodnie na figurę o krzywych nogach, spodnie na figurę otyłą. Przy normalnej sylwetce należy zdecydować, czy spodnie mają się zwężać ku dołowi, iść równomiernie w dół po linii prostej, czy rozszerzać poniżej kolana?
3. Szerokość nogawki – szerokość nogawki zależy od preferencji noszącego. Autor preferuje stosunkowo wąskie (19-20 cm) z malutkim załamaniem w przodzie.
4. Długość spodni – nogawka nie powinna sięgać obcasa, a kończyć się przynajmniej w połowie cholewki buta. Długość spodni ma wpływ na ilość załamań. Spodnie powinny mieć jedno załamanie lub nie mieć takiego w ogóle.

   

5. Zakładki – nie mylić z zaszewkami, jest to kawałek podwójnie złożonej tkaniny zachodzący na bok. Zakładki zwiększają obwód spodni na linii bioder, zachowując odpowiedni rozmiar w pasie. Spodnie mogą być bez zakładek, z jedną zakładką oraz z dwiema zakładkami. Te ostatnie są najwygodniejsze w noszeniu i pozwalają unieść więcej w kieszeniach. Znaczenie ma też głębokość zakładek, przy jednej zakładce zwykle około 1-2,5 cm, przy dwóch większa 1-2 cm, a mniejsza 0,5-1 cm. Zakładka główna powinna iść wzdłuż kanta i przy tkaninie w paski kant powinien iść wzdłuż desenia. W Japonii nosi się nawet spodnie na trzy zakładki!
6. Kierunek zakładek – mogą być skierowane na zewnątrz lub do wewnątrz. Tradycyjnie te na zewnątrz uważano za włoskie, a do wewnątrz za angielskie. Czytałem także, że jeżeli spodnie są na szelki, to zakładki idą na zewnątrz, a jeżeli do paska, to do środka.

   

7. Zaszewki – łączą tkaninę, pozwalają ją lepiej dopasować i zszyć na gładko. Są zawsze stosowane z tyłu, ponieważ nadają spodniom trójwymiarowego kształtu. Kiedy noszono spodnie z wysokim stanem, zaszewki stosowano także z przodu. Pozwalało to zminimalizować różnicę między talią a biodrami. Przy niższym stanie są niepotrzebne z przodu, ale część krawców w Polsce nadal je stosuje.
8. Kanty – podczas chodzenia nie powinny schodzić do środka czy na boki.

Wybieramy detale

1. Kieszenie – klasyczne, czyli wzdłuż szwa bocznego, z wypustkami (w ramkach) lub sportowe w poprzek szwa bocznego (jak w dżinsach).
2. W przedniej kieszeni wewnętrzna kieszonka w kieszeniówce. Można także poprosić o dodatkową kieszonkę na suwak w przedniej kieszeni.
3. Tylne kieszenie – są opcjonalne. Jeśli tak, to czy jedna czy też dwie? Czy z patkami, czy bez, jeśli z patkami, to czy guzik ma przechodzić przez patkę, czy też nie?
4. Zegarówka (bilonówka) – mała kieszonka z przodu poniżej paska, czy z lewej, czy z prawej strony, czy z obu stron, czy z patką, czy bez, czy z guzikiem, czy bez guzika.
5. Rozporek – czy na guziki, czy na suwak.

   

6. Spodnie na pasek (ze szlufkami) czy na szelki (bez szlufek).
7. Szlufki w spodniach na pasek – ustalić szerokość i długość w zależności od noszonych pasków.
8. Guziki w spodniach na szelki – 6, wszyte do wewnątrz (rekomendowany sposób) lub na zewnątrz.
9. Mankiet – opcjonalny, jest to wywinięta na stałe nogawka spodni, rekomendowana szerokość to między 4, a 5 cm. Stosowana w zestawach koordynowanych lub garniturach sportowych. W strojach oficjalnych, jak np. frak lub smoking, mankiet jest wykluczony. Mankiet w wersji dla koneserów ubioru jest odpinany i zapinany na guzik.
10. Zakończenie nogawki bez mankietu – po skosie.
11. Zakończenie nogawki z mankietem – najczęściej poziome, ale w zachodnich renomowanych pracowniach można poprosić o skośny mankiet, uszyty zygzakiem na dole. Należy wcześniej idealnie trafić z długością nogawki, bo trudno potem nanieść poprawki. Jest to wyższa szkoła jazdy.
12. Ręczne stębnowanie – stębnowanie to przeszycie tkaniny ubraniowej w taki sposób, że ścieg jest widoczny z zewnętrznej strony materiału. Można wystębnować rozporek, zewnętrzne szwy boczne czy też kieszenie. Nadają bardziej sportowy charakter spodniom.

    

13. Ręczne rygielki – jest to specjalne mocowanie utrudniające rozejście się tkaniny w newralgicznych miejscach, np. przy rozporku lub przy kieszeniach.
14. Ręcznie obszyte dziurki na guziki i ręczne przyszycie guzików na tzw. stopkę. Dzięki temu guzik nie jest przyszyty na płasko, a odstaje 0.5 cm od tkaniny i lepiej się zapina.
15. Pętelka do przytrzymywania sprzączki paska.

Wybieramy dodatki krawieckie

1. Guziki – najlepiej z naturalnego surowca np. róg bawoli czy orzech palmy Tagua. Włosi używają błyszczącego rogu bawolego, a Anglicy matowego.
2. Kieszeniówka – angielska bawełniana silesia zrobiona na jedwab albo najpopularniejsza w Polsce cieniutka mieszanka bawełna/poliester w proporcji 65/35 o fakturze jodełki. Zastosowanie poliestru nie umniejsza jakości polskiej kieszeniówce, ale przyjemniejsza w zetknięciu z ciałem jest angielska silesia.
3. Gurt – wszyty wewnątrz spodni z tkaniny wierzchniej; bawełniany z tkaniny koszulowej, mocowany ręcznie wraz za tzw. fartuchem; bawełniany z wszytą gumką albo np. cały gumowany. Ten ostatni odradzam.
4. Haczyk – metalowy haczyk wszywany od strony gurtu zapinający spodnie od wewnątrz, często w pracowniach krawieckich zastępowany przez zwykły guzik.
5. Sprzączki – opcjonalne, dwie po bokach albo jedna z tyłu do lepszego dopasowania spodni. Sprzączki pozwalają regulować obwód w pasie. Można też zastosować zwykłe zapięcie po bokach na guziki, ale jest niepraktyczne. W polskiej terminologii krawieckiej w internecie błędnie przyjęło się mówić na sprzączkę gurt.
6. Kolanówka – z jedwabiu, cupro lub wiskozy. Do spodni z cieniutkich wełen proponuję cupro o gramaturze 70-130 g, a do cięższych wedle uznania. Należy pamiętać, aby tkanina została zdekatyzowana przed przyszyciem i aby była wszyta do tkaniny na gładko. W praktyce kolanówka musi kończyć się ok. 10 cm poniżej kolana, żeby spełniła swoją funkcję.
7. Lamówka – obszycie taśmą rantów/brzegu tkaniny wewnątrz spodni. Daje efekt cieszący wyłącznie oko noszącego podczas zakładania spodni, bo jest oczywiście niewidoczny dla postronnego obserwatora.

Za recenzje wcześniejszych wersji artykułu dziękuję Piotrowi Kamińskiemu, Marcinowi Szutowiczowi oraz Sebastianowi Żukowskiemu. Artykuł będzie także uzupełniany o uwagi czytelników w komentarzach. Chciałbym stworzyć internetową pigułkę wiedzy o spodniach miarowych. W jednym z kolejnych wpisów zastanowimy się jak mają leżeć spodnie.

Fot. Maciej Cioch