Po czym poznać klasyczne buty? Które z nich pasują do Twojego stylu? Gdzie kupić eleganckie buty męskie i jak o nie dbać? Tu znajdziesz odpowiedź na wszystkie pytania.
Kiedy zaczynamy swoją przygodę z klasycznym ubiorem i oprócz sneakersów zaczynamy nosić eleganckie buty męskie, wchodzimy w nową rzeczywistość. Klasyczne obuwie występuje w różnych fasonach, z których każdy ma bogatą tradycję i nieco odmienne zastosowanie. Można się w tym wszystkim pogubić i dlatego powstał ten przewodnik. Znajdziesz w nim wszystkie kluczowe informacje.
ZOBACZ KOLEKCJĘ KLASYCZNYCH BUTÓW
Eleganckie buty męskie. Główne rodzaje
Jakie są najbardziej klasyczne fasony butów? Można wyszczególnić osiem rodzajów. Podaję najpierw nazwę polską, a następnie angielską:
- wiedenki – oxford
- angielki – derby
- monki – monk shoes
- lotniki – wholecut shoes
- sztyblety – chelsea boots
- buty pustynne – chukka boots
- mokasyny z chwostami – tassel loafers
- pensówki – penny loafers
Najbardziej rozpowszechnione klasyczne buty męskie to oksfordy i derby. Jedne i drugie występują w wersjach z ażurowymi zdobieniami (zwanymi brogowaniem) albo bez nich. Brogsami nazywamy więc buty z tradycyjnymi tłoczeniami – mogą to być oksfordy lub derby. Inne nazwy obuwia brogowanego to golfy lub szkoty.
Monki i lotniki mają wyjątkowy styl i dlatego uwielbiają je dandysi. Razem z butami typu oxford i derby tworzą grupę czterech podstawowych rodzajów obuwia. O nich właśnie piszę szerzej w tym poradniku.
Oprócz czterech głównych typów mamy jeszcze obuwie sezonowe. Loafersy to eleganckie buty męskie na lato. Z kolei sztyblety i chukka boots, sięgające za kostkę, nadają się na chłodniejsze pory roku. To doskonałe buty na zimę dla mężczyzny ceniącego klasykę. O nich opowiem więcej w kolejnych wpisach, a na razie skupmy się na podstawach.
1. Oksfordy (wiedenki)
Oksfordy to najbardziej formalne buty męskie. Dawniej w języku polskim popularna była nazwa wiedenki. Dziś coraz częściej używa się określenia oksfordy – zarówno w poradnikach, jak i w sklepach. Żyjemy przecież w czasach dominacji angielszczyzny, a w języku Szekspira przyjęło się określenie oxford shoes. W Stanach Zjednoczonych można się jeszcze spotkać z nazwą balmoral, która wywodzi się od położonego w Szkocji zamku królowej brytyjskiej. To nie przypadek, bo takie obuwie jest godne królewskiego dworu.
No więc co to są oksfordy? Na wysokości sznurówek but jest wykonany w sposób minimalistyczny, co nadaje mu bardzo elegancki kształt. Przekładając to na fachową terminologię szewską, można powiedzieć, że oksfordy charakteryzują się kwaterami doszytymi do przyszwy – w odróżnieniu od derbów, gdzie kwatery są naszyte na przyszwę. Brzmi to tajemniczo, ale sprawa jest bardzo prosta.
Kwatery (ang. quarter) to ten element cholewki, w którym znajdują się dziurki na sznurowadła. Z kolei przyszwa (ang. vamp) to przednia część cholewki, obejmująca palce i podbicie. Zawiłości rzemieślniczych terminów objaśniono na blogu Patine, dokąd odsyłam zainteresowanych.
Powtórzmy zatem: w derbach kwatery są naszyte na przyszwę, a w oksfordach – doszyte do niej. Kwatery naszyte na przyszwę lekko od niej odstają, przez co derby są łatwiejsze w sznurowaniu, ale mniej smukłe. Oksfordy tymczasem zachowują bezkompromisową, oficjalną linię.
Kiedy nosić wiedenki?
Chcąc się ubrać na oficjalne okazje, warto kupić przede wszystkim czarne oksfordy bez żadnych zdobień. Można wybrać takie z nakładanym podnoskiem (ang. cap toe) lub bez, zależnie od upodobań. Proste, minimalistyczne oksfordy w ciemnym kolorze pasują idealnie do eleganckiego garnituru.
Jeśli zadawałeś sobie pytanie, jakie buty wybrać na ślub, to rekomenduję właśnie czarne oksfordy. Ta sama para posłuży do pracy czy na wieczorne wyjścia. Jeśli chodzi o eleganckie buty męskie na zimę, to w tym wypadku również polecam oksfordy – w formie trzewików, z wysoką cholewką.
Wybierając buty formalne, nie dajmy się ponieść przesadnej fantazji – pamiętajmy, że oksfordy-lakierki są zarezerwowane do smokingu lub fraka. Do garnituru nie należy zakładać obuwia ze skóry lakierowanej – to duży błąd. Biorąc pod uwagę fakt, że większość z nas nie ma okazji, by nosić frak, lepiej postawić na zwykłe oksfordy w kolorze czarnym, nielakierowane. Będą pasować zarówno do codziennego garnituru, jak i do smokingu. A kiedy wybieramy się na wieczorną imprezę, warto wypolerować buty na błysk.
Oksfordy czarne czy brązowe?
Czarne obuwie pasuje przede wszystkim do ciemnych garniturów, szczególnie w kolorze granatowym i szarym. Oczywiście do garnituru czarnego (który służy głównie na okazje wieczorowe albo na pogrzeby) również zakładamy czarne oksfordy.
Kontrowersyjne jest łącznie czerni z brązem i innymi kolorami ziemi, a także z jasnymi barwami, po które chętnie sięgamy latem. Przeważnie do takich ubrań lepiej pasują buty brązowe. Ciekawą opcją dla zaawansowanych są oksfordy w kolorze wiśniowym lub oxblood, które dają się łączyć zarówno z granatem czy grafitem, jak i z ciepłymi barwami.
Czarne oksfordy trudno wpisać w modę nieformalną. Tak oficjalne buty nie pasują do jeansów, sztruksów albo chinosów. Ale wiedenki występują też w mniej formalnych wariantach. Możemy przecież znaleźć klasyczne buty w kolorze brązowym, wiśniowym czy granatowym. Brogowanie dodatkowo obniża formalność. Zapewne najmniej oficjalne są wiedenki z zamszu i te jak najbardziej pasują do casualowych spodni.
2. Derby (angielki)
Drugim wariantem klasycznego obuwia są nieco swobodniejsze derby. Tak jak wspominałem, w tego rodzaju butach kwatery są naszyte na przyszwę. Dzięki temu łatwiej wsunąć nogę i zawiązać sznurowadła, mamy więc ukłon w stronę wygody.
Fason angielek jest cięższy i mniej smukły od wiedenek. Takie obuwie dobrze pasuje do zestawów koordynowanych, tweedów, sztruksów. Jeśli chcesz nosić eleganckie buty do jeansów, to właśnie derby będą dobrym wyborem.
Na początek poleciłbym brązowe derby. Ten kolor jest mniej formalny od czarnego, bardziej swobodny. Podeszwę rzadziej niż w przypadku oksfordów wykonuje się ze skóry. Guma jest łatwiejsza w utrzymaniu i lepiej znosi wilgoć.
Brązowe derby będą pasować przede wszystkim do zestawów koordynowanych i garniturów sportowych. Można je łączyć z jasnymi spodniami w zestawach koordynowanych. Warto wtedy wybrać jaśniejszy odcień brązu. Podstawowe buty do garnituru wizytowego i biurowego to oczywiście oksfordy.
Derby występują również w formie trzewików. Dużo łatwiej je rozsznurować i zasznurować niż wysokie oksfordy, więc są to praktyczne buty na zimę.
3. Monki (monk shoes)
Skąd pochodzi nazwa tych butów? Najprawdopodobniej od francuskich mnichów, którzy nosili je już w epoce renesansu. Monki to buty zapinane na klamerkę (jedną, dwie albo więcej – wariant z wysoką cholewką zapina się przeważnie na trzy sprzączki). W skali formalności sytuują się w pobliżu angielek. Jeśli już mamy czarne wiedenki i brązowe angielki, to warto rozważyć zakup wiśniowych monków.
Buty w kolorze wiśniowym można nosić do szarego, granatowego, brązowego a nawet czarnego garnituru. Będą doskonałym uzupełnieniem zestawów kombinowanych (spodnie w kolorze innym niż marynarka), również tych bardziej awangardowych. Wiśnia to jeden z trzech podstawowych kolorów eleganckiego obuwia. Pozostałe barwy są już trudniejsze do ogrania.
4. Lotniki (wholecut shoes)
Lotniki to buty należące do najwyższej kategorii formalności. Dorównują pod tym względem oksfordom. Cechują się minimalistyczną, niczym niezakłóconą linią. Cholewka jest szyta z jednego kawałka skóry, co wymaga sporego kunsztu.
Dzięki płynnej, wyrafinowanej linii czarne lotniki pasują idealnie do odświętnego garnituru i smokingu. Ich mankamentem jest to, że takie buty niełatwo zestawić nawet z półformalnym ubiorem. Czarne oksfordy uważam za bardziej uniwersalne i dlatego rekomenduję je w pierwszej kolejności.
Do mniej oficjalnych garniturów i zestawów koordynowanych lepiej pasują lotniki brązowe czy utrzymane w jednym z głębokich odcieni czerwonego, jak wiśnia, burgund czy oxblood. Zresztą nieliczne firmy wytwarzające tego typu obuwie oferują najróżniejsze kolory. Wiedzą, że kierują swój produkt do obdarzonych dużą fantazją dandysów, więc proponują również buty granatowe czy nawet zielone.
Lotniki mają zagorzałych zwolenników, mimo że niełatwo je w Polsce kupić. Są po prostu oryginalne i, zdaniem wielu, wyróżniają się nieskazitelną formą. To buty dobre dla tych, którzy lubią się nosić bardzo elegancko i są w tym bezkompromisowi.
Profesjonalna pielęgnacja eleganckich butów
Kupując buty wysokiej jakości, należy pamiętać o ich pielęgnacji. Nigdy nie suszymy obuwia przy kominku lub kaloryferze. Mogłoby to mieć katastrofalne skutki dla skóry. Przemoczone buty należy wypchać gazetami i pozostawić do wyschnięcia w temperaturze pokojowej.
Jeśli chodzi o środki do pielęgnacji butów, to nie warto na nich zbytnio oszczędzać, bo naprawdę szkoda butów i naszego czasu. Do najlepszych producentów kosmetyków do obuwia należy firma Saphir. Dobrą renomą cieszy się też Tarrago, oferująca produkty z nieco niższej półki cenowej.
W skóry licowe raz lub dwa razy na sezon warto wetrzeć wosk, który głęboko odżywia. Na co dzień stosujemy kremy albo pasty. Odświeżają one kolor, maskują przetarcia i stanowią dodatkową ochronę.
Z kolei zamsz i nubuk warto zabezpieczyć impregnatem w sprayu. Takie zabezpieczenie jest bardzo potrzebne delikatnym skórom, podatnym na wilgoć i brud. Buty z zamszu i nubuku co pewien czas warto potraktować jeszcze koloryzatorem w sprayu – to pozwala skutecznie zamaskować otarcia i wyświecenia.
Warto pomyśleć również o prawidłach. Dzięki nim pozwolimy naszym butom odpocząć i ochronimy je przed deformacją. Biorąc pod uwagę wysokie ceny porządnego skórzanego obuwia, naprawdę nie warto oszczędzać na prawidłach. Ich użycie po prostu przedłużenia żywotność buta. Należy pamiętać, że prawidła powinny być wykonane z nielakierowanego drewna (cedr, buk).
Eleganckie buty męskie – które wybrać na początek?
Dwa rodzaje butów, które powinien mieć każdy mężczyzna, to czarne oksfordy i brązowe derby. Wybór trzeciej pary jest otwarty. Monki to fason dobry dla tych, którzy lubią się wyróżniać i bawić stylem. Jeśli jednak z niecierpliwością oczekujesz lata, to rozważ buty wsuwane, na przykład pensówki.
W dalszej kolejności można się zastanowić również nad wakacyjną odmianą oksfordów, jaką są siodłaty, albo nad szczególnym rodzajem derbów, jakim są bucksy. Do najbardziej uniwersalnych butów na sezon jesienno-zimowy należą sztyblety i chukka, które łatwo wykorzystać w zestawie z nieformalnymi spodniami.
Nawet formalne obuwie może być bardzo komfortowe, o ile wybierzemy model, który pasuje do naszego kształtu stopy. Jeśli jakiś fason jest przeznaczony dla niskiego podbicia, to osoba z wysokim podbiciem będzie się w takich butach męczyć. W tej sytuacji należy szukać dalej i sprawdzić inny model.
Pamiętajmy, że poszczególne fasony mogą się od siebie różnić szerokością, czyli tęgością. Eleganckie buty męskie przeważnie występują w dwóch tęgościach: F i G. Te pierwsze są nieco smuklejsze, te drugie szersze. Jeśli but jest odpowiedni na długość, ale pije po bokach, to znaczy, że musisz szukać fasonu o wyższej tęgości.
Klasyczne buty męskie nigdy nie wychodzą z mody. Pozostają niemal niezmienne od pokoleń i nie przemijają z najnowszymi trendami. Z tego powodu nie ma trzeba ich zmieniać co sezon. Porządne buty do garnituru trochę kosztują, ale na pewno posłużą nam wiele lat.
Eleganckie buty męskie w przystępnych cenach?
Przyglądając się witrynom w galeriach handlowych, można się czasem załamać. Ogromna część firm hołduje przekonaniu, że Polak lubi obuwie udziwnione. Tymczasem im mniej nowatorskich pomysłów na eleganckim bucie, tym lepiej. Dlatego do oferty Zack Roman wprowadzam buty o prostym designie i starannie wykonane. Poza tym zawsze stosujemy dobrej klasy skóry naturalne. Nic więcej nie trzeba, by obuwie prezentowało się estetycznie i dawało komfort przez cały dzień.
Porządne buty, nawet w zestawie z niezbyt drogim garniturem, prędzej czy później zostaną docenione. Za to tandetne obuwie może zepsuć nawet wysmakowaną stylizację. Dlatego do wyboru butów naprawdę warto się przyłożyć.
Klasyczne buty marki ZACK ROMAN
Ponadczasowy fason. Najwyższa jakość.
Ten przewodnik powstał w 2013 roku. Został zaktualizowany w roku 2022. Przedstawione zasady są ponadczasowe.
